Artikelenserie in 6 delen, geschreven door Hans Krol en gepubliceerd in De
Heemsteder in mei-juni 1995.
Dit is een bijlage bij Heerlijkheden 152 (2012-2).
Deel 1, De Heemsteder, 10 mei 1995
Uit een in 1995 geschreven onderzoek, verricht door de heer
Marcel Bulte, blijkt dat minstens 145 joden die op 10 mei 1940 als
bewoner van Heemstede in het bevolkingsregister stonden geregistreerd
zijn omgekomen, voornamelijk in Sobibor en Auschwitz. Voorts nog 26
joodse burgers die zich na de capitulatie van Nederland officieel in
Heemstede gevestigd hebben en op grond van de Jodenmaatregelen via
het doorgangskamp Westerbork naar vernietigingskampen zijn
overgebracht, alsmede een onbekend aantal in Heemstede opgepakte
onderduikers.
Deel 2, De Heemsteder, 17 mei 1995
Tientallen families in Heemstede hebben de moed gehad, ondanks alle
gevaren en risico’s, joodse onderduikers in huis te nemen. Achter vele
verhalen zit een tragedie. In deze aflevering een drietal voorbeelden uit
respectievelijk de Pieter de Hooghstraat, de Hugo de Grootlaan en de
Koediefslaan.
Deel 3, De Heemsteder, 31 mei 1995
Enige tijd geleden (NB: geschreven in 1995) zijn bij het verwijderen van
het behang in een huis aan de Achterweg in Heemstede twee stam- of
abonnementskaarten van de NZHTM aangetroffen, met pasfoto en de
namen van respectievelijk Bertha Wallage, geboren 13 november 1934 en
Carolina Wallage, geboren 5 mei 1930. Uit onderzoek in het
bevolkingsregister blijkt dat ze, afkomstig uit Coevorden, op 15 juni 1939
zijn ingeschreven op het adres Javalaan 59, nadat een broer Jacob
Wallage reeds met zijn gezin in Heemstede woonachtig was. Niemand van
deze familie heeft de holocaust overleefd.
Deel 4, De Heemsteder, 7 juni 1995
In 1978 verscheen in de Verenigde Staten en Engeland het levensverhaal
van Leesha Rose, geboren op 18 juli 1922 in Polen als Shava Bornstein,
die onder haar schuilnaam Elisabeth Bos in 1943 en 1944 vanuit
Heemstede verzetswerk heeft verricht. Het boek is intussen in veel talen
verschenen, in ons land onder de titel De tulpen zijn rood (1980).
Deel 5, De Heemsteder, 14 juni 1995
In de vorige aflevering is over het levensverhaal van Leesha Rose
geschreven, die onder schuilnaam Elisabeth Bos vanuit Heemstede
verzetswerk deed. Ook Dolle Dinsdag wordt door haar beschreven.
‘Het was niet te geloven! Was het eindelijk voorbij? Tegen het middaguur
ging als een lopend vuurtje het gerucht dat Rotterdam bevrijd was! Voor
het eind van de middag zouden ze hier in Heemstede zijn! Dat was
geweldig! Nora en ik oefenden ons schoolengels.
Deel 6, De Heemsteder, 21 juni 1995
Leesha Rose kreeg nog grote schokken te verwerken, zoals het bericht
van de dood van haar leidsman Reinier van Kampenhout. Via het Rode
Kruis ontving zij de koele gegevens over de aankomstdatum in
Westerbork, deportatie en overlijdensdatum in Auschwitz en Sobibor van
haar moeder, vader en beide broers. ‘Voor ieder van hen drie regeltjes als
grafschrift.