Herenweg 5

De Hartekamp (losse elementen)

Oorspronkelijke functie
Buitenplaats
Huidige functie
Tuin en park
Bouwjaar
19de 20e eeuw
Architect
L.A. Springer (oprijlaan, 1902), H.A.C. Poortman (tuin, 1909)
Status
Rijksmonument

Introductie

Alle losse elementen op het terrein hebben hun individuele waarde, maar daarnaast zijn ze van belang als karakteristiek onderdeel van de buitenplaats en vanwege de functioneel-ruimtelijke samenhang met de andere onderdelen op het terrein.

Hekken oprijlaan (19de of begin 20ste eeuw)

Twee identieke hekpartijen markeren de ingangen van de ellipsvormige oprijlaan, die naar ontwerp van L.A. Springer is aangelegd. De hardstenen hekpijlers zijn met een blokpatroon versierd en bekroond door een lantaarn. Tussen de pijlers is een eenvoudig ijzeren hekwerk aangebracht.

De twee hekpartijen (rijksmonument 515654) zijn van belang als markering van de toegang tot de buitenplaats, vanwege het materiaalgebruik en als functioneel en decoratief onderdeel van de buitenplaats.

Oranjerie (begin 19de eeuw),

Ten noordwesten van het huis staat de oranjerie (rijksmonument 529945), mogelijk ontworpen door J.D. Zocher jr. in aansluiting op de nieuwe landschappelijke aanleg uit die tijd. Deze oranjerie verving twee oudere oranjeries en is gebouwd op de plek van de voormalige moestuin. Het in neoclassicistische stijl opgetrokken gebouw is vijf traveeën breed. De grote, door roeden verdeelde vensters zijn geplaatst tussen pilasters met cannelures in Dorische stijl. Daarboven bevindt zich een fries met palmetmotieven. Ter accentuering zijn nog vier rechthoekige dakopbouwen aangebracht. Ervoor ligt een stoep met een trap naar de ingang in de middenpartij. De oranjerie is meermaals verbouwd en heeft nu een andere functie.

De oranjerie is van cultuur- en architectuurhistorisch belang vanwege de architectonische vormgeving en vanwege zijn functionele betekenis voor de buitenplaats.

Pergola (1909)

Deze pergola (rijksmonument 515655) in witgeschilderd beton is in 1909 door H.A.C. Poortman ontworpen op een U-vormige plattegrond. Vierkante pilaren dragen het stelsel van langs- en dwarsbalken. In het midden van de U-vorm ligt een fontein met vaas.
De pergola is van algemeen architectuur- en tuin historisch belang vanwege zijn vormgeving en als karakteristiek vroeg 20ste-eeuws element op de buitenplaats. Daarbij is de materiaaltoepassing van belang: beton, in relatie tot de neoclassicistische vormgeving. Verder is dit werk belangrijk als onderdeel van het oeuvre van tuinarchitect Poortman.

Fontein in pergola (tweede helft 19de eeuw)

Deze als fontein (rijksmonument 515656) gebruikte vaas of bekken bestaat uit een groot rond bassin, rustend op een middenzuil en aan drie zijden extra ondersteund door op leeuwenpoten rustende pilaartjes. Het bekken is versierd met leeuwenkoppen. De middenzuil is getordeerd boven een voet met acanthusblad en de pilaartjes zijn gedecoreerd met een eikenrankmotief.

De vaas is van belang vanwege zijn vormgeving en als karakteristiek onderdeel van de buitenplaats.

Tuinhuis (18de eeuw, verplaatst begin 20ste eeuw)

Ten zuiden van het huis De Hartekamp is in het begin van de 20ste eeuw een 18de-eeuws tuinhuis (rijksmonument 529946) geplaatst, afkomstig uit Amsterdam. Het gebouwtje bestaat uit één bouwlaag en is deels in hout, deels in steen opgetrokken. Op de hoeken aan de voorzijde zijn overhoeks twee ionische pilasters aangebracht, waartussen ruimte is opengelaten voor een voetstuk voor een vaas of beeld. Ter weerszijden van het huisje staat een smeedijzeren treillage in de vorm van een poortje.

Het tuinhuis is een inmiddels vrij zeldzaam voorbeeld van dit soort Amsterdamse tuinhuizen en is van belang als decoratief en functioneel onderdeel van de buitenplaats.

Tuinbanken (verm. begin 20ste eeuw)

Drie halfronde stenen tuinbanken (rijksmonument 515657) op een eenvoudig geprofileerde voet.
De tuinbanken zijn van belang als karakteristiek onderdeel van de buitenplaats en vanwege hun decoratieve waarde als element in de aanleg.

Zonnewijzer (datum onbekend)

De zonnewijzer (rijksmonument 515658) staat op een eenvoudige geprofileerde sokkel. Hij is van belang vanwege zijn vormgeving en als karakteristiek onderdeel van de buitenplaats.

Borstbeeld Linnaeus (1907)

Even ten noorden van het huis De Hartekamp staat een bronzen borstbeeld (rijksmonument 515659) van Carolus Linnaeus op een marmeren zuil. Het beeld werd in 1907 vervaardigd door W.M. Retera ter gelegenheid van de tweehonderdste geboortedag van Linnaeus (23 mei 1707). Het is gemaakt als kopie van het borstbeeld van P.C de Preter (1814-1886) in het Hortenstorentje in Harderwijk.

Het borstbeeld is van cultuurhistorisch belang vanwege de herinneringswaarde aan de met de buitenplaats verbonden persoon van Carolus Linnaeus en vanwege de decoratieve waarde op de buitenplaats.

Hek bij eiland in de vijver (19de eeuw)

Dubbel spijlenhek met speerpunten (rijksmonument 529947). De zijvleugels lopen schuin weg en zijn eveneens voorzien van spijlen en speerpunten. Het hek sluit de toegang tot het eiland in de vijver af.

Het hek is van algemeen cultuurhistorisch belang vanwege zijn vormgeving en als karakteristiek onderdeel van de buitenplaats.

Locatie

Herenweg 5
Heemstede

kaart

Monumenten in de buurt

Herenweg 5

De Hartekamp (tuin en park)

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie
Herenweg 5

De Hartekamp (losse elementen)

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie
Herenweg 5

De Hartekamp (complex)

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie
Herenweg 5

De Hartekamp (hoofdgebouw)

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie