Hageveld 1

Villa ’t Clooster

	Oorspronkelijke functie
	Woonhuis
	Huidige functie
	Woonhuis
	Bouwjaar
	1873
	Architect
	A. van der Linden
	Status
	Gemeentelijk monument

Introductie

Villa ’t Clooster maakt deel uit van landgoed Hageveld aan de oostkant van Heemstede, vlak bij het Spaarne. Het ligt wat verscholen en is vanaf de openbare weg niet goed zichtbaar. In de 15de eeuw stond hier het klooster Porta Coeli, dat in de 17de eeuw vervangen werd door buitenplaats ’t Groot Clooster. Het oorspronkelijke huis van deze buitenplaats werd in 1860 gesloopt. In 1873 verrees aan de westzijde van het terrein een villa die de toepasselijke naam ’t Clooster kreeg. Aan het eind van de 19de eeuw werd de bosrijke omgeving van de buitenplaats omgezet in weiland.

Naast Villa ’t Clooster verrees tussen 1922 en 1930 op dit terrein het Bisschoppelijke Seminarie Hageveld. Het seminarie was zelfvoorzienend en omvatte een boerderij, bakkerij, slagerij, wasserij, moestuinen en had ook een eigen begraafplaats. Het monumentale hoofdgebouw van dit complex is een rijksmonument, evenals de toegangsbrug, die naar de voorheen lange rechte oprijlaan leidde.

Het complex

In 2001 werd het hoofdgebouw verkocht. Het achterste deel bleef voor de school beschikbaar (Atheneum College Hageveld), maar het voorste deel werd verbouwd tot particuliere, luxe appartementen. De overige gebouwen op het terrein, de voormalige bouwkeet, bakkerij en slagerij in het boerderijcomplex werden ook verkocht.

Het complex bestaat uit de volgende elementen:

Villa ’t Clooster, Hageveld 1 (gemeentelijk monument)
De voormalige boerderij, Hageveld 5, 7 (gemeentelijk monument)
Het hoofdgebouw, Hageveld 15 (rijksmonument)
De stenen brug (rijksmonument)
Het landschap

Villa ’t Clooster

De villa staat aan de westzijde van het hoofdgebouw. De Oude Kerk bevindt zich in de zichtlijn over de voormalige oprijlaan naar Hageveld. De villa ligt midden tussen grote bomen, kronkelende lanen, slingervijvers en rechte sloten.

De villa is ontworpen door de Haarlemse architect A. van der Linden, voor burgemeester Jan Philip Dólleman, in opdracht van diens vader, de voormalige burgemeester Jan Dólleman. In 1922, toen de buitenplaats veranderd werd in het Bisschoppelijke Seminarie Hageveld, kwam de villa in gebruik bij dit Bisschoppelijk College. Dit bleef zo tot de sluiting van het seminarie Hageveld in 2002. Vanaf die tijd wordt de villa particulier bewoond. Villa ’t Clooster is in 2020 gerestaureerd. De naoorlogse aanbouw aan de rechterzijde van het huis is afgebroken. De nieuwe aanbouw is gerealiseerd in de stijl van het huis.

Bouwkundige beschrijving

De villa is gebouwd in neoclassicistische stijl met een strakke, oorspronkelijk symmetrische gevel met een driehoekige topgevel. Net onder de topgevel staat te lezen: ‘18 ’t Clooster 73’. Het gebouw heeft een min of meer symmetrische plattegrond met twee bouwlagen en een pannendak. De aanbouw aan de rechterkant, die wat naar achteren staat, dateert uit 1903 en is ontworpen door architect W.A. Aberson, een broer van de toenmalige bewoner. Later zijn nog een paar vensters op de verdieping aangebracht, alsmede een paar kleine dakkapellen. Het pand is witgepleisterd. De entree in de voorgevel bestaat uit een decoratieve voordeur en enkele kolommen. De vensters hierboven op de verdieping zijn deels voorzien van glas-in-lood met bloemmotieven. Links en rechts van de entreepartij bevinden zich vijfhoekige uitbouwen met daarop een terras. Op de latere aanbouw aan de rechterkant is het jaartal 1903 te lezen. De daken aan de zijgevels steken flink uit. De linkerzijgevel heeft ook sierspanten en een houten beschot in de topgevel. Op de begane grond zit aan deze kant een serre, met ook hier glas-in-lood met bloemmotieven. Op de serre bevindt zich een loggia met houten zuilen. De kapitelen van de zuilen zijn versierd met gesneden tulpen.

In het interieur is oorspronkelijke structuur bewaard gebleven of weer hersteld. In het midden bevindt zich een monumentale hal met trappenhuis, waar de kamers en de keuken op uitkomen. De originele paneeldeuren zijn bewaard gebleven, net als het ornament op het stucplafond in de keuken.

Gemeentelijk monument

De waarde van het Hageveldcomplex ligt in de bijzondere combinatie van landschap en bebouwing. De cultuur- en architectuurhistorische structuur van het vroegere seminariecomplex, bestaande uit het monumentale hoofdgebouw en de bijbehorende gebouwen, samen met het landgoedkarakter, is zeldzaam.

Daarnaast herinnert Villa ’t Clooster aan de voormalige buitenplaats ’t Groot Clooster heeft hierdoor cultuurhistorische waarde. Het heeft historische waarde als woonhuis van de vroegere burgemeester Jan Philip Dólleman. De villa heeft daarnaast stedenbouwkundige waarde vanwege de beeldbepalende ligging op het landgoed en omdat De Oude Kerk zich in de zichtlijn over de voormalige oprijlaan naar Hageveld bevindt. Ook heeft het pand architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een late neoclassicistische bouwwijze. In het interieur zijn de monumentale entreepartij en het trappenhuis waardevol.