Erfgoedproject Blekersvaart
Doel
- kennismaken met de ontstaansgeschiedenis van de Blekersvaart, ontdekken dat de Blekersvaart er niet zomaar is, dat er samenhang is met het verleden van Heemstede
- ontdekken dat herinneringen aan die voorgeschiedenis nog steeds zichtbaar zijn
- kennis nemen van de historische betekenis van de Blekersvaart voor Heemstede
- ontdekken dat lopen langs de Blekersvaart betekent: lopen door een stukje Heemsteedse geschiedenis
Primaire doepgroep
Groep 5 basisonderwijs
Onderdelen
Dit project bestaat uit de volgende onderdelen:
- Video
- Wandeling
- Docentenhandleiding wandeling
- Verwerkingsopdrachten
- Bezoek Historisch Museum Haarlem (leskist ter plekke) en Frans Halsmuseum
- Ander water in Heemstede
1. Video
Te gebruiken als inleiding op de wandeling. In de video (ca. 15 minuten) wordt aan de hand van authentieke verhalen, foto’s, prenten en bewegende beelden de geschiedenis van de Blekersvaart verteld.
- Waarom kwamen er blekerijen in Kennemerland?
- Hoe werd er in blekerijen gewerkt, technisch zowel als sociaal?
- Welke betekenis heeft deze industrie voor Heemstede (gehad)?
Klik hier voor de video
2. Wandeling
De wandeling bevat kijk- en doe-opdrachten waarbij gefotografeerd wordt langs de Blekersvaart. De wandeling duurt inclusief opdrachten ongeveer 45 minuten. De start is aan het begin of aan het eind van de Blekersvaart, afhankelijk waar u vandaan komt.
De wandeling (met fotoblad) is hier te vinden.
3. Docentenhandleiding wandeling
- Print de wandeling en het fotoblad.
- De wandeling begint voor- of achteraan de Blekersvaart en duurt ongeveer 30-45 minuten.
- De kinderen moeten de vragen en opdrachten van tevoren doorlezen om heen en weer lopen zo veel mogelijk te voorkomen.
Per groepje is een digitale camera nodig.
- In de wandeling worden vragen en opdrachten gegeven met als antwoord een foto. Bij de opdrachten staat vermeld wanneer er een foto moeten worden genomen.
- Op school maken de groepjes met de gemaakte foto’s een powerpointpresentatie, die in de klas wordt gepresenteerd. Er zijn geen goede of foute antwoorden. Kies zelf hoeveel tijd je de groepjes geeft voor de powerpoint. Suggesties voor de powerpoint zijn hier te vinden. De opdrachten uit de wandeling zijn zo gesteld dat er door kinderen een beredeneerde keuze moet worden gemaakt. De keuzen worden in powerpoint door de groepjes uitgelegd. De beste of mooiste powerpoint krijgt een plek op de site van de Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek. Stuur de winnende presentatie aan voorzitter@hv-hb.nl.
4. Verwerkingsopdrachten
Het maken van een powerpointpresentatie en enkele (optionele) opdrachten voor op school. Suggesties voor de powerpoint en de verwerkingsopdrachten zijn hier te vinden.
5. Bezoek Historisch Museum Haarlem en Frans Halsmuseum
De duur van het programma in beide musea is in totaal een uur.
Historisch Museum Haarlem
Adresgegevens:
Groot Heiligland 47, 2011 EP Haarlem
Tel. 023 542 2427
Contactpersoon: Ria Meinderts
Reserveren en bezoek: Graag minimaal één maand van tevoren telefonisch boeken. De schoolbezoeken zullen plaatsvinden vóór de reguliere opening van het museum. Dus van 11.30 tot 12 uur.
Programma
Duur Een half uur en in combinatie met het Frans Hals Museum. De groep wordt in twee subgroepen verdeeld en bezoeken om en om beide musea.
Inhoud In het museum is een leskist aanwezig (klik hier voor meer infiormatie). Het museumprogramma is in de vorm van een opdrachtencircuit waarin leerlingen aan de hand van een aantal voorwerpen in de vaste opstelling kijk- en doe-opdrachten uitvoeren.
Kosten
Het eerste pilotjaar zal het museum geen kosten doorberekenen. Voor het schooljaar 2011-2012 zullen de kosten €30 per bezoek zijn.
Aandachtspunten
Het programma wordt niet door medewerkers van het museum begeleid. De school zorgt voor minimaal twee goed geïnstrueerde begeleiders per groep van circa 15 leerlingen.
Frans Halsmuseum
Adresgegevens: Groot Heiligland 62, 2011 ES Haarlem
Telefoon: 023 511 5791
Contactpersoon: Neeltje Köhler
Reserveren: Minimaal twee weken van tevoren.
Programma:
Duur Een halfuur en in combinatie met het Historisch Museum Haarlem. De groep wordt in twee subgroepen verdeeld en bezoeken om en om beide musea.
Inhoud Onder leiding van een museumdocent gaan de kinderen langs schilderijen en voorwerpen die te maken hebben met blekerijen en weverijen en schilderijen waarop allerlei soorten textiel te zien zijn: damasten tafelkleden, molensteenkragen, kanten manchetten, bonte wollen stoffen, broeken met strikken en grote hoeden.
Kosten:
De kosten voor de rondleiding zijn € 60 (twee keer een halfuur; een groep van maximaal 15 leerlingen).
Aandachtspunten:
De school zorgt voor minimaal één begeleider per groep van 15 leerlingen.
6. Ander water in Heemstede
In het kader van het project zijn ook aanvullende activiteiten met betrekking tot ‘Ander water in Heemstede’ mogelijk. Hieronder enkele suggesties.
- De geschiedenis van de Leidse (trek)vaart
www.leidsevaart.nl - De geschiedenis van het droogleggen van de Haarlemmermeer
www.historisch-museum-haarlemmermeer.nl
www.museumdecruquius.nl - Een bezoek aan het Cruquiusmuseum
www.museumdecruquius.nl - Een bezoek aan het Openluchtmuseum in Arnhem
www.openluchtmuseum.nl - Les (GGD) over persoonlijke hygiëne
www.ggdkennemerland.nl - De geschiedenis van het Spaarne
- Een bezoek aan Newasco, vestiging Heemstede
www.newasco.nl - Een bezoek aan de Amsterdamse Waterleidingduinen
www.waternet.nl - PWN Waterleidingbedrijf Noord-Holland
www.pwn.nl/educatie
Colofon
Het project ‘Blekersvaart en ander water in Heemstede’ behoort tot de ‘Leerlijnen Cultureel Erfgoed Heemstede’. Het is tot stand gekomen op initiatief van de Jacobaschool, namens het Heemsteeds basisonderwijs, en met financiële steun van de provincie Noord-Holland in het kader van de Uitvoeringsregeling Cultuureducatie 2009 Samenwerkingsprojecten Basisscholen.
Samenstelling
Anke Peeters, docent Beatrixschool
Riet van der Plasse, docent Nicolaas Beetsschool
Hanneke Prins-Roozen, directeur Jacobaschool
Video
André Rooijmans, Atelier Ignatia, Haarlem, www.atelierignatia.nl
Leskist
Marije Visser Cultuureducatie, www.marijevisser.nl
Adviezen
Jan Beelen, bleker
Marjo Berendsen, Cultuurcompagnie Noord-Holland
Hans Krol, Anja Kroon en Jaap Verschoor, Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek
Participerende instellingen
Historisch Museum Haarlem, Frans Hals Museum
Subsidie
Provincie Noord-Holland
Coördinatie
Hanneke Prins-Roozen, directeur Jacobaschool
Bronnen
Voor de samenstelling van dit erfgoedproject is dankbaar gebruikgemaakt van de artikelen van Cees Peper in HeerlijkHeden, het tijdschrift van de Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek (nrs. 140-144, verschenen in 2009-2010)
J.W. Groesbeek, Heemstede in de historie (1972, een uitgave van het gemeentebestuur van Heemstede, ook te raadplegen op de site van de HVHB: pagina Monumenten en geschiedenis > Raadplegen publicaties)
Hans Krol, Cees Peper, Kees de Raadt, Cees Raateland en Maarten Verkaik, Heemstede Berkenrode Bennebroek, drie heerlijkheden in Zuid-Kennemerland (1992, een uitgave van de Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek)
Adviezen van de heer Jan Beelen, bleker uit Heemstede
Reacties
Wij stellen uw reactie zeer op prijs. Die kunt u sturen aan secretaris@hv-hb.nl.