Vrijheidsdreef

Vrijheidsmonument

	Oorspronkelijke functie
	Herdenkingsmonument
	Huidige functie
	Herdenkingsmonument
	Bouwjaar
	1948
	Architect
	Mari Andriessen (1897-1979)
	Status
	Gemeentelijk monument

Introductie

Het Vrijheidsmonument met de naam ‘Vrouw die haar boeien slaakt’ staat aan de Vrijheidsdreef met de monumentale bomen van Groenendaal als achtergrond. De Vrijheidsdreef werd aangelegd in 1913 toen de gemeente Heemstede het landgoed Groenendaal aankocht. De naam herinnerde aan het feit dat honderd jaar daarvoor, in 1813, Nederland bevrijd werd van de Fransen. Deze dreef was dus een passende locatie voor een monument dat herinnerde aan de bevrijding na de Tweede Wereldoorlog in 1945 en dat ook werd opgericht om de gevallen Heemstedenaren te herdenken.

Het monument is ontworpen door beeldhouwer Mari Andriessen. Het beeld, dat op 4 mei 1948 werd onthuld, was het eerste herdenkingsmonument van Andriessen na de oorlog. Er volgden er nog vele.

Beschrijving

Vanaf het begin stond vast dat het beeld een vrouwenfiguur moest verbeelden. Het eerste ontwerp van Andriessen werd afgekeurd. Het huidige ontwerp van een vrouw ‘die haar boeien slaakt’, werd goedgekeurd, hoewel Andriessen het later niet als zijn meest geslaagde monument beschouwde. De vrouw staat symbool voor de bevrijding. Haar afgewende blik duidt op de weerzin tegen de bezetter.

Aan de voet van het beeld bevindt zich een stenen plaquette met de tekst: ‘1940-1945’ en de namen van de 45 oorlogsslachtoffers uit Heemstede.

De namen van de 45 slachtoffers luiden:

Johannes M.J. Adriaanse (10-02-1945), Johan Beerthuizen (17-04-1945), Cornelis Blaak (27-02-1942), André M. Deelder (10-02-1945), Willem Denijs (13-01-1945), Martinus W.M. Dirken (28-04-1945), Christiaan F.F. Frohn (14-11-1944), Teunis C. Govers (07-03-1942), Jan E. Hellings (07-03-1942), Marinus Hoebeke (15-05-1945), Antoon Hofland (20-09-1944), Frederik J. Hoogewoning ( 08-03-1945 ), Johannes Jorritsma ( 10-05-1944 ), Hermanus C.M. Kahlmann (31-12-1944), Joseph Klingen (Broeder Joseph) (24-01-1942), Dirk Koomen (03-05-1945), Douwe Koster (10-05-1945), Bernardus van der Kuijp (13-05-1940), Henri L.C. Lansdorp (10-05-1940), Hendrik J. de Leeuw (15-01-1942), Johannes L. Leuven (27-10-1942), Cornelis L.J. van Lent (13-06-1942), Hendrik J. Lever (11-05-1940), Hendrik O.E. Loeb (21-05–1943), Piet H. Lokman (06-12-1944), Frans N. Ludwig (09-11-1944), Ernst O. Moltzer (15-11-1941), Gerardus J. Nelis (14-05-1940), Jacob Nienhuis (30-01-1945), Willem A. van Ommen (11-05-1940), Aart J.P. Oskam (01-04-1945), Pieter Reedijk (13-05-1940), Hendrik de Ronde (26-09-1944), Henricus M.C. Schoenmaker (24-01-1942), Petrus H.T.M. Smits (10-05-1940), Wilhelmus A. Smits (30-12-1944), Douwe Sparrius (08-11-1940), Jan H. van Taarling (10-05-1940), Willem A. de Tello (05-02-1943), Hermanus van Tongeren (09-09-1944), Marinus Vaumont (25-07-1944), Joan C.G. Verspijck Mijnssen (18-03-1945), Nicolaas K.J. van Waas (11-01-1945), Willem N. sr. Willemse (24-10-1944), Willem N. jr. Willemse (17-12-1940) en Lambert van Wijk (10-04-1945).

Vorm en materiaal

Het beeld is gemaakt van Ettinger tufsteen van een vrouwenfiguur die haar boeien slaakt. Het is 3,16 m hoog, 71 cm breed en 1,06 diep. Het voetstuk is 1 meter 30 hoog, 2 meter 50 breed en 2 meter 50 diep.

Gemeentelijk monument

Het beeld heeft historische en maatschappelijke waarde als herinnering aan de Tweede Wereldoorlog en aan de Heemsteedse oorlogsslachtoffers. Daarnaast heeft het kunsthistorische waarde als onderdeel van het oeuvre van de Haarlemse beeldhouwer Mari Andriessen.

Boek van de namen

Bij het vrijheidsbeeld is nog een monument geplaatst in 2015, het monument ‘Boek van de Namen’.

Vorm en materiaal
Het monument ‘Boek van de Namen’ is een opengeslagen boek van zwartgrijs graniet. Op de openliggende bladzijden staan de namen en leeftijden van de 162 joodse slachtoffers uit Heemstede. Lees alles over het monument op de website van 4 en 5 mei.