Achterweg 2

Dr. A.M. Lorentz de Haas Laboratorium

	Oorspronkelijke functie
	Ziekenpaviljoen de Koningin Emmakliniek, Meer en Bosch
	Huidige functie
	Medische zorg
	Bouwjaar
	1933
	Architect
	H. Korringa (1877-1965)
	Status
	Gemeentelijk monument

Introductie

Het voormalige Dr. A.M. Lorentz de Haas Laboratorium staat op het terrein van Stichting Epilepsie Instellingen Nederland (SEIN). Deze Stichting is in Heemstede gevestigd op het terrein van de voormalige buitenplaats Meer en Bosch ten zuidoosten van de oude kern van het dorp. Het gebouw ligt langs de toegangsweg tegenover het oude Herenhuis , dat rijksmonument is, en Salem, een gemeentelijk monument. Het Herenhuis is het enige oorspronkelijke gebouw op het terrein. Het dateert uit de 18de eeuw. SEIN en haar voorlopers zijn sinds 1885 op dit terrein gevestigd.

In 1885 kocht de Christelijke Vereniging voor de Verpleging van Lijders aan Epilepsie de 17de-eeuwse buitenplaats. In eerste instantie om er mannen die aan ‘vallende ziekte’ leden te behandelen. De Vereniging breidde hiervoor de buitenplaats uit met een kliniek, dienst- en bedrijfsgebouwen, een kapel (gesloopt in 2019), een stookgebouw met een hoge schoorsteen en enkele verpleegpaviljoens waar de patiënten konden verblijven.

Bouwkundige beschrijving

Het Dr. A.M. Lorentz de Haas Laboratorium is gebouwd in 1933 naar een ontwerp van
H. Korringa. Het vrijstaande L-vormige gebouw is gebouwd in een stijl die verwant is aan de Amsterdamse School. De strakke gevels met de stalen ramen, de betonnen luifels en het metselwerk met de opvallende voegen zorgen voor een zakelijke uitstraling. De gevels kenmerken zich door diverse naar voren springende delen en door de grote overstekende houten goten. De forse daken verspringen in hoogte. In de voorgevel valt de opmerkelijke entree met de diep in het portiek gelegen houten deur op. Boven de hoofdentree zit een torenachtige opbouw. Ook de halfcirkelvormige erkers springen in het oog.

In het gebouw zelf is de hoofdstructuur bewaard gebleven. Het trappenhuis bevat nog steeds gekleurde glas-in-loodramen.

In 1949 verlengde Korringa de linker zijvleugel en in 1971 werd het ziekenpaviljoen verbouwd tot laboratorium. Toen veranderde ook de naam. Op latere data zijn nog (niet beschermenswaardige) delen aangebouwd.

Vlak bij Salem en het Laboratorium staat een herdenkingsmonumentje uit 1929. Het herdenkt Jan Lambrecht Zegers, directeur van 1890 tot 1912. Het blokvormige monumentje is gebouwd van gele baksteen en heeft een natuurstenen plaquette met een tekst die memoreert dat Zegers ‘Een man van liefde, kracht en gebed’ was.

Huidige situatie

Het gebouw Dr. A.M. Lorentz de Haas Laboratorium is niet meer in gebruik als laboratorium. Het pand is dichtgetimmerd nadat het asbest is verwijderd. Het wordt afgestoten door SEIN en er zijn plannen voor ontwikkeling. Stichting TWijs (Tienduizend kinderen wereldwijs) wil de basisschool Nicolaas Beets huisvesten in dit gebouw, hiervoor moeten lokalen bijgebouwd. Het is de bedoeling de bouwstijl (Amsterdamse School) te behouden.
De Irenekapel is in 2019 gesloopt. Op die plek is een nieuw paviljoen ten behoeve van SEIN gebouwd.