Glipperweg 94

Korenmolen De Nachtegaal

Oorspronkelijke functie
Korenmolen
Huidige functie
Kantoren
Bouwjaar
1760-1761
Architect
Onbekend
Status
Rijksmonument 507409

Introductie

De incomplete korenmolen De Nachtegaal, ook wel de Molen van Höcker genoemd, staat samen met aangrenzende bebouwing aan de Glipperweg, vlak bij de brug over de Glipperzandvaart.
Al in 1635 was er in Heemstede sprake van een windmolen. Deze stond aan het Spaarne, vlak bij het kasteel van Heemstede, op een plaats die ‘de molenwerf’ werd genoemd. Tijdens het Beleg van Haarlem (1572-1573) werd de molen afgebroken. Na de herbouw in 1596 ontstond onenigheid tussen het ambachtsbestuur en de molenaar, waarna de molen in 1618 weer moest worden gesloopt. Intussen was rond 1650 in de Glip een houten koren- en gortmolen gebouwd. Hoewel de inwoners van Heemstede op 1 januari 1651 verklaarden voortaan al hun koren daar te laten malen, hadden Cornelis Pietersz. van der Kade en zijn opvolgers grote moeite om de molen winstgevend te maken. Alleen Wit Pieterszn. Vis (tevens eigenaar van de korenmolen aan de Baan in Haarlem) wist het bedrijf in het laatste kwart van de 17de eeuw korte tijd tot bloei te brengen.

In 1745 werd Cornelis Breek eigenaar. Hij liet de houten molen in de jaren 1760-1761 vervangen door de huidige ronde stenen stellingmolen. Na zijn zoon Pieter waren er verschillende eigenaren en in 1869 kocht H.H. Höcker De Nachtegaal. Hij liet in 1883 bij de molen een door stoom aangedreven maalderij bouwen. Höckers Meelfabriek breidde geleidelijk uit, waardoor het zwaartepunt van de activiteiten verschoof van de windmolen naar de stoommaalderij. De windmolen kwam in 1919 buiten dienst en raakte in verval, waarna in 1936 onttakeling volgde. Deze werd uitgevoerd door de molenmakersfirma Siem Mul en Zn. Het wiekenkruis, de kap, de staart en de stelling werden verwijderd. Tien jaar later volgde de demontage van de gaande werken. De ontwikkelingen in de meelbranche hadden tot gevolg dat midden jaren tachtig het gehele bedrijf werd opgeheven. Daarna zijn er kunstenaarsateliers in de meelfabriek gevestigd en is de molenromp als kantoorgebouw ingericht.

Bouwkundige beschrijving

Ronde, gemetselde bakstenen romp van een incomplete korenmolen. De oorspronkelijke raam- en deuropeningen zijn in principe nog aanwezig. Boven op de romp bevindt zich nog de kuip met rolvloer, waarop de molenkap vroeger gelegen was.

Rijksmonument

Molen De Nachtegaal is van belang om cultuurhistorische, typologische en situationele waarden, als voorbeeld van een in hoofdvorm goed bewaard gebleven ronde stenen korenmolen, later onderdeel van de aangrenzende meelfabriek. De molen is beeldbepalend gesitueerd aan de brug over de Glipperzandvaart en is een belangrijk onderdeel van de oude buurschap de Glip. De molen heeft belangrijke industrieel-archeologische waarde als herinnering aan de vroegste industriële activiteiten in Heemstede.

Locatie

Glipperweg 94
Heemstede

kaart

Monumenten in de buurt

Glipperweg 94

Korenmolen De Nachtegaal

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie
Glipperweg 83

Veldwachterswoning

Heemstede, Gemeentelijk monument
Meer informatie
Glipperpad 1

Glipperpad 1

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie
Prinsenlaan 2

Glipperbrug en tramhuisje

Heemstede, Provinciaal monument
Meer informatie