Herenweg 145

Oud Berkenroede

	Oorspronkelijke functie
	Buitenplaats
	Huidige functie
	Woonhuis
	Bouwjaar
	Eind 18de eeuw
	Architect
	Onbekend
	Status
	Rijksmonument 21108

Introductie

De 18de-eeuwse buitenplaats Oud Berkenroede ligt aan de Herenweg, ten noorden van de buitenplaats Berkenrode, die sinds 1797 het vroegere Westerduin als hoofdhuis heeft. Pieter de la Court, uit een Leidse regentenfamilie en onder andere in 1769 burgemeester van Amsterdam, noemde zijn buiten aanvankelijk ‘Oud Berkenrode’, wat tot een jarenlange juridische strijd (van 1658 tot 1749) leidde met de eigenaren van de oudere heerlijkheid Berkenrode. De eigenaar van de heerlijkheid, Mattheus Lestevenon, noemde zichzelf graag Lestevenon van Berkenrode. De titel verschafte hem aanzien in zijn diplomatieke werk. Uiteindelijk is ter onderscheiding de naam ‘Oud Berkenroede’ overeengekomen.

Het buiten is later eigendom geweest van de regentenfamilies Backer en Van der Hoop. In 1793 kwam het in bezit van de vermogende Cornelia Catharina Hodshon, ook ‘Keetje’ Hodshon genoemd, die in 1817 een groot herenhuis liet bouwen aan het Spaarne in Haarlem, bekend als het Hodshonhuis en sinds 1841 in eigendom van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Van 1891 tot 1904 woonde op Oud Berkenroede de Heemsteedse burgemeester David Eliza van Lennep. In de vroegere tuin aan de achterzijde tot aan de Leidsevaart is in de jaren dertig van de 20ste eeuw de Letterkundigenwijk aangelegd. Het echtpaar Croon-Laimböck heeft het herenhuis na 1956 grondig laten restaureren.

Bouwkundige beschrijving

Rechthoekig statig landhuis, uit het einde van de 18de eeuw. De bakstenen gevels hebben kroonlijsten met consoles. Op het afgeplatte schilddak zijn dakkapellen en hoekschoorstenen aangebracht. De voorgevel heeft een middenrisaliet en hoeklisenen. De hoofdingang heeft een omlijsting met architraaf en hoofdgestel en is bereikbaar via een bordestrap. De voorgevel heeft vijf vensterassen en is op de begane grond voorzien van schuiframen met luiken en op de verdieping van zesruits schuiframen met luiken. Tegen de linkerzijgevel is een serre toegevoegd. Het terrein wordt langs de straatzijde afgesloten door een laag ijzeren spijlenhek.

Rijksmonument

Oud Berkenroede is van belang als goed bewaard voorbeeld van een buitenhuis uit het einde van de achttiende eeuw en vanwege zijn beeldbepalende ligging tussen de andere voormalige buitenplaatsen aan de Herenweg.