Manpadslaan 7

De Kapel

	Oorspronkelijke functie
	Woonhuis
	Huidige functie
	Woonhuis
	Bouwjaar
	Omstreeks 1700
	Architect
	Onbekend
	Status
	Rijksmonument 21122

Introductie

Het huis De Kapel ligt aan de Manpadslaan nabij de Leidsevaart. Het pand is gedeeltelijk te zien op de steendruk ‘Wintergezigt aan de Manpadsbrug’ van P.J. Lutgers, uitgegeven in 1844. Al in een akte uit 1708 komt de naam ’t Cappel aan de Manpadslaan voor. Het pand was lange tijd een dienstwoning van huis te Manpad. Met het graven van de Leidsevaart in 1655 werden Achter- en Voorkoekoek (nu Ipenrode) van elkaar gescheiden. Op Achterkoekoek in Vogelenzang stond een schuilkerk waar katholieken de eredienst van een priester konden bijwonen. Nog altijd staat op het landgoed Koekoeksduin een jachthuis De Koekoek, waar op de zolderverdieping een huiskerk heeft gezeten. Deze kerk was daar ingericht door de Haarlemse brouwer Cornelis F. van der Wielen, ten behoeve van zijn zoon Pieter, die priester was. Van der Wielen had hiervoor toestemming van het Haarlemse kapittel.

De Heemsteedse katholieken konden voor het bijwonen van de eredienst terecht in de huiskapel van landgoed Berkenrode, zolang hier katholieke eigenaren resideerden, wat tot 1690 het geval was. Kort daarna kreeg Berkenrode een eigen statie, tevens bedoeld voor Heemstede. Daarom is het onwaarschijnlijk dat het huis De Kapel een schuilkerk is geweest. Een andere verklaring voor de naam is dat deze een illegale kroeg annex ‘hoerhuys’ moest maskeren. Het pand was ver van de bebouwde kom gelegen, niet ver van de Herenweg en dicht bij de Leidsevaart.

Bouwkundige beschrijving

‘De Kapel’ is een 18de-eeuwse lage, langgerekte woning. De noklijn van het steile zadeldak loopt parallel aan de straat, met aan beide uiteinden tuitgevels. Centraal in de brede voorgevel bevindt zich de hoofdingang, met erboven een tuitgeveltje voor een dakkapel. De voorgevel heeft links en rechts van de ingang telkens twee houten kruisvensters met luiken. Links en rechts van dit middendeel met kruisvensters bevindt zich een schuifraam, eveneens met luiken. Rond het linker schuifraam is de gevel witgepleisterd.

Rijksmonument

Het huis De Kapel is van belang als gaaf bewaard gebleven laat 17de-eeuws of vroeg 18de-eeuws woonhuis. Het is tevens van belang vanwege de historische band met Huis te Manpad, waarvan het een dienstwoning is geweest, en vanwege de beeldbepalende ligging aan de Manpadslaan.