Herenweg 8

Park Eikenrode

Oorspronkelijke functie
Tuin en park
Huidige functie
Tuin
Bouwjaar
Eerste helft 19de eeuw, 1901-1902
Architect
J.D. Zocher jr., L.A. Springer
Status
Rijksmonument 21128

Introductie

Het terrein van het latere Eikenrode, gelegen aan de Herenweg en de Prinsenlaan, was tot in de eerste helft van de 19de eeuw nog kaal duinlandschap. Hier en op aangrenzend land is toen de overtuin van de Hartekamp aangelegd. De landschappelijke parkaanleg bestond vooral uit eiken- en beukenbos en aan de Herenweg stonden linden. Na het overlijden van Barthold baron van Verschuer op 3 januari 1901 en zijn echtgenote op 11 maart van dat jaar werd de Hartekamp in opdracht van hun kinderen geveild. Nieuwe eigenaar werd de N.V. Binnenlandsche Exploitatie Maatschappij voor Onroerende Goederen in Haarlem. Deze was in 1895 gesticht door architect A. van der Steur, zijn zoon J.A.G. van der Steur en nog vier anderen. Doel was de ‘verkrijging, vervreemding en exploitatie van onroerende goederen en handel in roerende zaken’. Een deel van de Overtuin, tussen de Prinsenlaan, Gliphoeve, Glipperweg, het voorste deel van het hertenkamp (Hertenduin) en de Herenweg, werd nog in hetzelfde jaar doorverkocht aan Nicolaas Vas Visser. Deze nieuwe eigenaar behoorde tot een familie die met houthandel en papierfabricage in de Zaanstreek fortuin had gemaakt. Vas Visser gaf J.A.G. van der Steur de opdracht een huis te ontwerpen en schakelde de bekende tuin- en landschapsarchitect L.A. Springer in voor de tuin- en parkaanleg. De naam ‘Eikenrode’ is gegeven nadat op advies van Springer enkele eiken waren gerooid ten behoeve van de bouw van het koetshuis. De naam werd gekozen naar analogie van andere ‘rodes’, zoals Berkenrode en Ipenrode.

Na het overlijden van Vas Visser in 1906 en zijn echtgenote in 1908 kwam het goed in handen van hun kinderen. Zij verkochten het aan André van de Poll, die er in 1914 met zijn gezin kwam wonen. Hij was een bekende persoonlijkheid in Heemstede en was van 1919 tot 1949 wethouder. Nadat hij in 1950 kleiner was gaan wonen stond het huis bijna tien jaar leeg, waarna het in handen van Defensie kwam. In de jaren tachtig kwam Eikenrode via de gemeente in handen van een projectontwikkelaar. Na jarenlange leegstand is het pand gekraakt en in 1992 ontruimd. Nog diezelfde avond brak er brand uit, en kort daarna is het pand gesloopt ten behoeve van de bouw van een appartementencomplex.

Bouwkundige beschrijving

Terrein van de vroeg 20ste-eeuwse buitenplaats Eikenrode, waarop nog delen van de oorspronkelijke parkaanleg uit 1901-1902 aanwezig zijn. De bewaard gebleven plannen tonen aan dat Springer weinig heeft gewijzigd of toegevoegd aan de oorspronkelijke aanleg van J.D. Zocher jr. met boomgroepen, bos en slingerpaden. Het bewaard gebleven koetshuis valt niet onder het rijksmonument.

Rijksmonument

Het terrein is volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beschermd vanwege de aanwezigheid van ‘delen van 18de-eeuwse parkaanleg’.
Deze omschrijving is onjuist, aangezien hier in de 18de eeuw nog geen parkaanleg was. Het betreft een vroeg 19de-eeuwse aanleg van J.D. Zocher jr., in 1901-1902 door L.A. Springer hersteld en gewijzigd.

Locatie

Herenweg 8
Heemstede

kaart

Monumenten in de buurt

Herenweg 8

Park Eikenrode

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie
Kadijk 29

Tuinmanswoning met schuur

Heemstede, Provinciaal monument
Meer informatie
Herenweg 6

Dennenheuvel

Heemstede, Rijksmonument
Meer informatie
Herenweg 6

Koetshuis Dennenheuvel

Heemstede, Gemeentelijk monument
Meer informatie